Yandex Arama Motoru

Yandex, Rusya’nın en çok kullanılan arama motoruna ve en çok ziyaret edilen web sitesine sahip lider internet şirketidir. 2011’in ilk çeyreği rakamlarına göre, ayda ortalama 24 milyon ziyaretçisiyle en popüler web sitesi olan ana sayfasının yanı sıra, Yandex arama motoru sektöründe yüzde 64’lük payla liderliğini korumaktadır. Yandex, Rusya dışında Ukrayna, Kazakistan ve Beyaz Rusya’da da faaliyetlerini sürdürmektedir.

Kuruluşundan bugüne dek inovasyona öncelik veren Yandex, geliştirdiği ve uyguladığı yenilikçi teknolojilerle internet kullanıcılarına, bilgilendirici, lokasyon bazlı ve kişiselleştirilebilen çeşitli hizmetler sunuyor. Yandex, özellikle Rusya’da, arama motorunun yanı sıra haber, e-posta, e-alışveriş, e-ödeme, lokasyon bazlı reklamcılık gibi birçok farklı konuda sektör lideri konumunda olup her ay milyonlarca internet kullanıcısı tarafından tercih ediliyor. Yandex’in sunduğu hizmetlere masaüstü bilgisayar, tablet bilgisayar ve cep telefonları gibi farklı dijital kanallardan ulaşılabilmesi, servislerin herkes tarafından kolaylıkla kullanılabilmesini sağlıyor.

Rusya’daki köklü akademik ve bilimsel eğitim geleneği sayesinde Yandex, konusunda uzmanlaşmış çalışanlardan oluşan bir ekiple Rusya’nın en başarılı internet şirketleri listesinde ilk sıralarda yer alıyor. Yandex’in çeşitli ülke ve şehirlerdeki on bir ofisinde 2500’den fazla tam zamanlı çalışan bulunuyor. Gelirinin önemli bir bölümünü metin tabanlı reklamcılıktan elde eden Yandex, 2010 yılında, ilanları arama motoru sayfasında konumlandırılan 180 binden fazla reklamveren ve Yandex’in reklam ağını oluşturan binlerce web sitesi tarafından tercih edildi. 2002 yılı itibariyle kâra geçen Yandex, ilerleyen yıllarda kârını arttırmayı sürdürdü.

1. Yandex Nedir?

Yandex, Türkiye’deki kullanıcılar ve Türkiye hakkında bilgi arayan herkes için geliştirilmiş, kullanıcılarına İnternet’te aramanın yanı sıra haberler, e-posta gibi birçok farklı İnternet servisi sunan bir arama motoru ve web bilgi portalıdır.

Rusya pazarında ilk sırada ve comScore verilerine göre dünyanın 7. büyük arama motoru olan Yandex, kuruluşundan bu yana 10 yılı aşkın bir süredir %64’e yakın bir pazar payıyla Rusya piyasasındaki lider konumunu korumaktadır. Birkaç yıl önce Ukrayna, Beyaz Rusya (Belarus) ve Kazakistan için de özel portallarını açan Yandex, servislerini başka dillere çevirmekle kalmayıp çalıştığı her ülke için gerçek birer yerel ürün sunmak üzere çaba göstermektedir.

2. Yaptıklarımız

Sorular için Cevaplar

Yandex’in misyonu, kullanıcılardan gelecek her türlü soruya yanıt bulmaktır. Yandex’in arama kutusuna açık ve net yazılan sorular için cevaplar, sistemin arama sonuçları sayfalarında bulunur. Arama sadece web’de değil, son dakika haberleri veya yeni çıkan ürünler gibi çeşitli bilgi kaynaklarında da yapılır ve sonuçlar uygun bulunursa, arama sonuçları arasında yer alır.

“Bugün hava nasıl?” veya “Haberlerde ne var?” gibi daha genel sorular ise Yandex’in www.yandex.com.tr ana sayfasında yer alan günün haberleri, hava durumu gibi çeşitli servisleri sayesinde cevaplandırılır.
Kullanıcı için web servisleri

Yandex bütün teknolojilerini öncelikle İnternet kullanıcıları, yani insanlar için geliştirir. Yani Yandex ekibi bir servisin önce kullanıcılar için faydalı olmasına, sonra da ticari yönüne dikkat eder.

Amacımız, Türkiye’deki İnternet kullanıcıları için yeni bir alternatif olmak, yani Türk toplumunun, dilinin ve kültürünün bütün özelliklerini ve geleneklerini göz önünde bulunduran yeni bir arama motoru ve web portalı sunmaktır. Umudumuz, servislerimizin Türkiye’deki kullanıcılar tarafından beğenilmesi ve kullanışlı olmasıdır. Yandex.com.tr’de reklam gösterimi, servislerimiz ancak gerçekten en üst kaliteye ulaştıktan sonra yapılır. Öncelik, servis kalitesinin yükseltilmesidir.
İnternet’in aynası

Yandex, varolan bilgiyi aramak ve sınıflandırmak için yeni teknolojiler geliştirmektedir. Bulunan içerik, özellikleri arama sistemince etkilenmeyecek şekilde arama sonuçları listesinde sıralanır. Yandex servislerinin tamamı bu şekilde çalışır. Örneğin, Yandex.Haberler’in kullanıcıya sunduğu haberler bütünü, yüzlerce kaynaktan alınan haber içeriğinin tamamen önyargısız, sistem tarafından hiçbir düzenleme yapılmadan, olduğu gibi yansıtılmasıyla oluşur.
Teknolojiler

Yandex, dünya çapında teknolojiler geliştiren bir şirkettir. Örneğin arama sonuçlarının sıralanması için uygulanacak formülü geliştirmek için kendi teknolojimiz olan MatrixNet isimli bir makine öğrenimi yöntemi kullanmaktayız. Yandex ayrıca, kendi anti-virüs ve anti-spam teknolojileri sayesinde kullanıcıları kötü amaçlı yazılım barındıran siteler hakkında uyarır ve Yandex.Mail kullanıcılarına spam’a karşı koruma sağlar. Yandex.Haber otomatik tümleyici sisteminde de yine Yandex’e özgü bir haber özü çıkarma teknolojisi kullanılır.

Geliştirdiğimiz teknolojilerin bazıları kendi alanlarında ilktir. Yandex’in, morfoloji odaklı web arama yönteminin geliştirilmesinde dünyada bir ilk olması buna örnek gösterilebilir.

3. Yandex Ekibi

Çeşitli konularda uzmanlaşmış kişilerden oluşan Yandex ekibi, şirketimizin en değerli varlığıdır. Günümüzde arama teknolojilerinin geliştirilmesi, çalışanlarımızın matematik, veri analizi, dilbilgisi, programcılık gibi çeşitli alanlarda üst düzey birer uzman olmasını gerektirmektedir. Bu tür uzmanları dünyanın dört bir yanında arayan Yandex, çeşitli mesleki olimpiyatlara destek vererek ve ayrıca kendi eğitim programlarını yürüterek ihtiyaç duyulan yetkinlikte çalışanların yetiştirilmesine yardımcı olur. Bu güçlü ekip sayesinde Yandex, bilgi teknolojileri alanındaki en başarılı şirketler listesinde ilk sıralarda yer alıyor.

Bugün Yandex’in 4 farklı ülkedeki 11 ofisinde 3,000’den fazla çalışanı bulunuyor. Şirketin genel merkezi Rusya Federasyonu’nun başkenti Moskova’dadır.

Yandex’in 2011’de İstanbul’da açılan Türkiye ofisinde çalışanlar arasında şirket yöneticileri, pazarlama uzmanları, çevirmenler ve diğer konularda uzmanlaşmış profesyoneller bulunmaktadır. Türkiye’de açılacak servisler ve bunların nasıl görüneceğine dair tüm kararları Yandex Türkiye ekibi verir.

4. Yandex’in İş Modeli

Yandex gelirinin önemli bir bölümünü içeriğe dayalı reklamcılıktan elde eder. Bu sistemde reklamlar, kullanıcıların arama sorgularıyla eşleştirilir, bu da reklamlar yayınlanırken doğru kitlenin hedeflenmesini sağlar. Ayrıca Yandex’in reklamları şirketin çözüm ortağı olan binlerce web sitesinde de gösterilir. Yandex.Direct reklam yerleştirme sistemi Rusya piyasasında lider konumundadır.

Bunun yanı sıra Yandex’in gelirinin küçük bir payı medya bazlı reklamcılık kaynaklıdır. Gelirimizin %95’i Rusya piyasasından elde edilir.

Yandex hisseleri, Mayıs 2011’de NASDAQ’ta halka arz edildi. Bu, bir Rus şirketi tarafından NASDAQ’ta son 5 yılda yapılan ilk ve 2011’de teknoloji şirketleri tarafından yapılan en büyük halka arz işlemiydi.

Yandex tarihi: Dönüm noktaları
Yandex’in tarihi 20 yıl önce başladı. O dönemde şirketin kurucuları Arkadia adlı bir işletmede çalışırken Yandex’in ilk arama teknolojilerini geliştirdi. Bu dönemde bir grup önemli programcı Rus dili morfolojisine dayanan bir dizi arama programı geliştirdiler. Söz konusu programlar arasında The International Classifier of Patents (Uluslararası Patent Sınıflandırıcısı) ve Bible Search (İncil Arama) vardı. Bu ikincisi daha sonra Yandex’in arama motoru oldu.

“Yandex” İsmi (1993)
“Yandex” ismini şirketin baş kurucularından ikisi, Ilya Segalovich ve Arkady Volozh koydu. O sıralarda Ilya yeni teknolojinin temelini tanımlayacak farklı kelimeleri deniyordu. Sonunda Rusça birinci tekil şahıs zamiri “я” “Ya” kökünden “Yandex” ismini türettiler. Bu isim önceleri “Yet Another iNDEX” (bir dizin daha) ifadesinin kısaltması olarak kullanılıyordu. Günümüzde “yandex” ismi Rusça konuşulan ülkelerde web aramasıyla eş anlamlı olarak kullanılmaktadır. Milyonlarca kişi internette ve özel web hizmetlerinde istediği bilgiye erişmek için her gün Yandex’i kullanılıyor.

www.yandex.ru (1997)
Yandex.ru arama motoru resmi olarak 23 Eylül 1997’de kullanılmaya başladı. Bu tarihte arama sistemi Moskova Softool sergisinde ilk kez kamuya duyuruldu. Rus dili morfolojisine dayanan Yandex arama motorunun 1997 sürümü kelimeler arasındaki uzaklığı dikkate alıyor ve bir web belgesinin arama sorgusuyla alaka düzeyini belirlemek için karmaşık bir algoritma kullanıyordu. Yandex kullanıma girdikten 3 yıl sonra Rusya’daki en büyük arama sistemi oldu.

İçeriğe dayalı ilk şerit reklam (1998)
1998 yılında Yandex’te ilk içeriğe dayalı reklamlar gösterilmeye başladı. İçeriğe dayalı reklamlar kullanıcıların arama sorgularıyla eşleştiriliyordu. Bu tür reklamlar, reklamların doğrudan hedef kitleye gösterilmesini sağlıyordu. İçeriğe dayalı reklamlar il olarak Yandex’in kullanıcılarının sorularına yanıt verme görevinin bir parçası olarak kullanıldı. Ardından şirketin ana iş modeli olarak gelişti.

Bağımsız bir şirket olarak Yandex (2000)
Yandex, 2000 yılında bağımsız bir şirket olarak tüzel kişilik kazandı. İlk yatırımcılar Yandex’in önceli olan CompTek’in paşdaşlarıydı. Ayrıca, Ru-Net Vakfı şirket hisselerinin yüzde 35’i karşılığında 5 milyon dolar ödeyerek katılım sağladı. Yandex’in paydaşları arasında, şirketi CEO olarak yöneten Arkady Volozh’la birlikte baş yazılım geliştiricileriyle diğer yöneticiler vardı.

Direct (2001)
Yandex, 2011 yılında içeriğe bağlı reklamcılıkta kullanılmak üzere otomatik reklam gösterme sistemi Yandex.Direct’i lanse etti. Kullanıcılar Yandex.Direct’i kullanarak ve hiçbir aracıya gerek kalmadan reklamlarını Yandex hizmet sayfalarına doğrudan yerleştirebiliyordu. Yandex.Direct ilk işletme yılında 2500’den fazla reklamverenin reklamını gösterdi.

Rusya dışındaki ilk ofis (2005)
Yandex, 2005 yılında Ukrayna’da bir ofis açarak Rusya dışında gelişmeye başladı. Yeni ofis açılışından itibaren şirketin hizmetlerini Ukraynalı kullanıcılar için geliştirmeye ve bölgedeki müşterilere reklam fırsatları sunmaya yoğunlaştı. Yandex, Ukrayna şubesine ek olarak Kazakistan ve Beyaz Rusya’da da faaliyet göstermektedir.

Moskova dışındaki ilk yazılım geliştirme ofisi (2006)
Yandex 2006’da Moskova dışında yazılım geliştirme ofisleri açmaya başladı. Önce St. Petesburg’da bir yazılım geliştirme merkezi kuruldu. Bunu takiben Ukrayna, Simferopol’da ikinci bir merkez açıldı. 2009 yılında Silicon Valley’de (Silikon Vadisi) Yandex Labs (Yandex Laboratuarları) açıldı.

Veri Analizi Okulu (2008)
2008 yılında, Yandex yerli uzmanları veri analizi ve bilgi toplama alanında eğitmek üzere iki yıllık ücretsiz bir yüksek lisans programı olan Veri Analizi Okulu’nu açtı. Böylece, Yandex yeni teknolojiler geliştirmeyi teşvik eden, yeni yetenekler keşfetmeyi ve Yandex’in inovasyonda öncülüğünü korumasını sağlayan bilimsel bir ortam oluşturarak bu ortamı muhafıza etmek için katkıda bulunmaya başladı.

MatrixNet (2009)
Yandex’s yenilikçi yaklaşımı 2009 yılında şirket MatrixNet adlı yeni bir “kendi kendine öğrenen bilgisayar” metodunu uygulamaya başladığında tekrar kendini gösterdi. Bu çığır açıcı teknolojide binlerce arama faktörü ve kombinasyonu dikkate alınıyor. Bu sayede Yandex daha isabetli aramalar yapabilmenin yanı sıra birçok arama sorgusu sınıfı için arama sonuçlarını daraltarak kaliteyi de arttırıyor. MatrixNet sayesinde, Yandex arama kalitesinde büyük mesafe kat etti.
YNDX (2011)

Yandex, Mayıs 2011’de YNDX borsa koduyla NASDAQ Global Select Market’ta halka arz oldu.

Kaynak : http://www.yandex.com.tr/