Son 1 yıldaki fiyat artışıyla en pahalı tarım ürünü haline gelen çam fıstığına şekil olarak çok benzeyen küçük yer fıstıklarının çam fıstığı adı altında piyasaya sürülmeye çalışıldığı iddia edildi.
Dünyanın en kaliteli çam fıstığının üretildiği Bergama ilçesine bağlı Kozak beldesinde çam fıstığı dış ticareti yapan Royal İç ve Dış Ticaret A.Ş’nin Ege Bölge Müdürü Celalettin Yıldız, en büyük üretici olan Çin’de 2 yıldır rekoltenin düşmesi sonucu çam fıstığı fiyatlarının hızla arttığını söyledi.
Türkiye’nin bu yıl dünyanın en büyük ihracatçısı olduğunu, iyi bir ihracat gelirinin beklendiğini anlatan Yıldız, çam fıstığının kilosunun ortalama raf fiyatının 100 lira olduğunu belirtti.
Fiyatlardaki bu artışın bazı fırsatçıları harekete geçirdiğini kaydeden Yıldız, şu bilgileri verdi:
“Geçen aylarda bir arkadaşım beni arayarak kendisine numune olarak verilen çam fıstığı hakkında yardım istedi. Ürünü şekil olarak çam fıstığından ayıramadım. Ancak tadına baktığımız zaman bunun çam fıstığı değil yer fıstığı olduğunu anladık. Normal yer fıstıklarından çok küçük olan bu fıstığın özel bir yöntemle üretilip üretilmediğini bilemiyorum. Ancak gerekli şikayetlerde bulunduk. Tarım Bakanlığı da konuyla ilgileniyor.”
Sahte çam fıstığının paket üzerinden anlaşılamayacağını, kavrulduktan sonra da tadının ayırt edilemediğini söyleyen Yıldız, fıstığın çiğ olarak tadıldığında çam fıstığının ayırt edilebildiğine dikkat çekti.
Yıldız, şu an için sahteciliğin çok büyük miktarlarda yapıldığını sanmadığını, ancak bunun yayılması halinde hem iç hem dış ticaret için tehdit oluşturabileceğini belirterek, “Çam fıstığının içine yapılacak karışım bile büyük tehlike yaratır. Sorunu kısa sürede çözeceğimize inanıyorum” dedi.
-BU SENE FİYAT YÜKSELDİ GELECEK YIL ÜRÜN YOK-
Türkiye’de daha çok helva ve pilav yapımında kullanılan fıstığın Avrupa’da gıda sektörünün yanında yarış atlarının beslenmesinde kullanıldığını kaydeden Yıldız, Türkiye’de geçen yıl 2 bin ton olan üretimin bu yıl bin 500 tona gerilediğini kaydetti.
Yıldız, ağaçların özelliğinden dolayı çam fıstığında 4 yıllık rekoltenin bilinebildiğini vurgulayarak, şöyle devam etti:
“Bergama bölgesinde gelecek yıl kayda değer bir rekolte olmayacak. Karadeniz Bölgesi ve Kahramanmaraş’taki üretimle telafi etmeye çalışacağız. Gelecek yıl ülke üretiminin bin tonlara düşeceğini tahmin ediyoruz. Dünyanın en büyük üreticisi olan Çin’de de bu yıl rekoltenin çok düşük olması nedeniyle Türkiye en büyük ihracatçı haline geldi. Bizim en büyük müşterimiz İtalya ve Ortadoğu ülkeleriydi. Normalde Çin’den alım yapan ABD’li firmalar da fıstık talebinde bulunuyor. Arzın düşmesi nedeniyle fiyat hızla yükseldi. Zaten yüksek fiyatlı bir tarım ürünü olan çam fıstığının geçen yıl kilogram fiyatı 20 avroydu, şu anda 35-40 avro seviyelerine çıktı. Şu anda dünyanın en pahalı tarımsal ürünü haline geldi.”
Bergama Kozak Yaylası’nda fıstık çamıyla geçinen köylerin ülkenin en zengin köyleri olduğunu, kişi başı gelirin 15 bin dolar seviyesinde bulunduğunu kaydeden Yıldız, kozalaktan fıstık üretimine kadar olan süreci kısaltmak amacıyla yatırımlar yaptıklarını söyledi.
Yıldız, kozalağın ağaçtan kasım ayında toplandığını, açılması için temmuz ayına kadar açık alanlarda beklediğini belirterek, “Bu milli servet 7-8 ay tarlada bekliyor. Biz yeni bir teknolojiyle ağaçtan toplandığı gibi fıstığın ayrılmasını sağlayacak makineler kuruyoruz. Böylelikle fiyatlar üzerindeki spekülasyonlar da engellenmiş olacak. Köylü parasını 8 ay önceden riske girmeden almış olacak” dedi.
