İster eşeyli üreme yapsın, ister eşeysiz üreme tüm canlılarda mitoz bölünme görülür. Çok hücreli canlılardan, tek hücreli canlılara kadar görülen en temel bölünme şeklidir. Çok hücreliler, mitoz bölünmeyi, büyüme ve gelişmeyi sağlamak, dokuları yenilemek gibi amaçlar doğrultusunda yaparken, tek hücreli canlılar bunu üreme için gerçekleştirirler.
Mitoz bölünme sonrasında mevcut bir hücre, iki hücreye dönüşür. Oluşan bu iki hücrenin genetik yapısı birbiri ile tamamen aynıdır. En büyük özelliği ise kromozom sayısı değişmediği için, kromozom sayısı fark etmeksizin her canlıda görülebilen bir üreme şeklidir.
Mitoz Bölünme Evreleri
Bir hücre olgunluğa eriştiğinde, sitoplazmasının iyice büyüyüp geliştiğinde ve çekirdeğin artık bu büyük sitoplazmayı kontrol edemeyecek hale gelmesi ile beraber, hücre hazırlıklarını tamamlar ve mitoz bölünmeye başlar. İlk etapta hücre çekirdeği kendini eşler ve iki çekirdek bir hücrede gözlemlenir.
- İNTERFAZ: Aslında interfaz bölünme evresi değildir. İki mitoz arasında oluşan gelişme evresi olarak bilinir. Hücre bölünme mesajını almıştır ve bu evrede bölünme hazırlıklarına başlamıştır. Bu hazırlıklar arasında DNA’nın kendisini eşlemesi, sentrozom sayısının iki katına çıkması, endoplazmik retikulumun yıkılarak yok olması gibi şeyler yer almaktadır.
- PROFAZ: Eşleşen DNA iki zıt kutupta bulunan sentromer ipliklerine tutunur. Bu iki farklı kutuba tutunan kromatitlere kardeş kromatidler adı verilir. Bu evrede kromatin iplikleri kısalır kalınlaşır ve belirginleşir. Evre sonunda çekirdek zarı ve çekirdekçik eriyip ortadan kaybolmuştur.
- METAFAZ: Eşnene kromozonlar hücrenin tam ortasında yan yana gelerek, düz bir sıra halinde dizilirler. Sentromerlerden de iğ ipliklerine tutunurlar. Kromozomlar bu evrede o kadar belirgindir ki, sayılabilmeleri mümkündür.
- ANAFAZ: Sentromer yardımıyla ayrılan kardeş kromatidler, hücrenin iki zıt kutubuna doğru çekilecek birbirlerinden uzaklaşır. Bu olay, aynı kromozomlara sahip iki hücrenin oluşmasına zemin hazırlar.
- TELOFAZ: Birbirlerinden tamamen uzaklaşmış kromozomlar iki farklı kutup bölgesinde kümeler içerisinden, çekirdek içerisine alınır. İki farklı çekirdek oluşmuş olur böylelikle. Bu evrede, çekirdek, çekirdekçik oluşur. İki zıt kutupda iki çekirdek, iki çekirdekçik oluşur.
- SİTOKİNEZ: Artık çekirdek bölünmesi tamamlanmıştır. Telofazda oluşan iki çekirdeğin arasından hücre boğumlanarak, iki kısma ayrılır. Ayrılan bu iki kısımın artık her birisi yeni bir hücredir. Sitokinezde sitoplazma bölünmesi gerçekleşir.
çok güzel yazmışlar