Mevlevi Tarikatının Vekili Kimdir?
Mevlana Celaleddin Rumi’nin kurduğu bir tarikat olan Mevlevi tarikatı, Mevlana’dan sonra oğlu Sultan Çelebi tarafından daha da düzenli hale gelmiştir. Tarikatta belirli töre ve ayinler bulunmakta olunup, tarikat, bu töre ve ayinlerle çevrili bir kural yapısına bürünmüştür.
Mevlevi tarikatında tarikat üyelerine Mevlevi adı verilmektedir. Üyelerin toplandığı yere ise Mevlevihane denilmektedir. Tarikatta baş kimse bu kişiye “çelebi” denilmektedir. Mevlevi tarikatında çelebiler, Mevlana’nın torunları arasından seçilir. Çelebi, tarikatın baş mekanı olan Konya’da bulunmaktadır.
Tarih bize gösteriyor ki, Mevlevi tarikatında çelebi kimse, bu çelebi çok büyük bir nüfusa sahiptir. Ayrıca toplumda da büyük bir etkiye, çok önemli bir yere sahiptir. Osmanlı zamanında tüm şehirlerde bir Mevlevihane yer alıyordu. Her Mevlevihane’nin başında “Şeyh” bulunurdu. Dede olabilmek için 1001 günlük uzun bir çileli günü tamamlamış olması gerekmekteydi. Bu 1001 günlük çileyi tamamlayan dede olabilirdi.
Tarikatın giydiği renkli kıyafetler, kendilerine özel törenleri bulunmaktaydı. Osmanlı’da dinsel niteliği bakımından çok etkili bir tarikattı, Mevlevi tarikatı. Genel kıyafetleri, beyaz uzun bir entari, önlerinde açık bir cüppe, kafalarında da kesilmiş koni benzeri bir külah bulunmaktaydı. Mevlevilerin giydiği bu külaha sikke adı verilmekteydi. Tarikattaki ayinlere sema adı verilirdi. Dönerek ihtiva edilen bu dans türü, tarikatta büyük önem arz ederdi. Günümüzde bile halen ilgi ile izlenilen, büyük beğeni toplayan bir ayin biçimidir. Zaten bu ayinler, halka açık olarak gerçekleştirilmektedir. Sema, Mevlevilikte tek başına veya grup halinde ihtiva edilebilir. Ülkemizde ve dünya çapında büyük beğeni toplayan bir Mevlevi ayinidir.
Mevlevilikte esas olan edep kelimesiydi. Tabi bu kelimenin vücut bulduğu mana. Edep öylesine yüksektir ki, Mevlevilerin başı olan çelebi çok uysal, kibardır. Karakter özellikleri bu edep ilkesine dayanır.
Mevlevi tarikatından çıkma çok ünlü şair ve müzisyenler dünyada bulunmaktadır. Eskiden Mevlevi tarikatına giriş için, yedi yaşını doldurmuş olması gerekli görünürdü. Ancak, tarikata üye olunmak için sadece yaşın tutması yetmezdi. Vücut fikir sağlığına bakılır, soy sop incelenirdi.
Mevlevi tarikatından çıkan çok ünlü şair ve şiirler bulunmaktadır. Tasavvuf müziğinin çok değerli örnekleri bu tarikatın eserlerinden çıkmadır.
