Böbrek Nedir? Özellikleri ve Görevleri Nelerdir?
Başta insanlar olmak üzere hayvanlar ve tüm omurgalı canlılarda bu organ bulunmaktadır. Canlı yapısının bir sağında ve bir solunda olmak üzere 2 tane böbreği bulunmaktadır. Böbrek, herkesin şüphesiz olarak bildiği gibi kanı süzmek ve vücuttaki zararlı maddeleri atmak gibi bir görevi bulunmaktadır. Ayrıca böbreklerin ortalama olarak 9 ila 13 cm arasında boyutları bulunmaktadır. Ve her nedendir bilinmez soldaki böbreğin sağdaki böbreğe göre az büyük olduğu bilinmektedir.
Sağlıklı bir insanda doğuştan 2 adet böbrek vardır. Farklı bir durum ile böbreklerden biri olmasa da insan tek bir böbrek ile de yaşayabilir. Ancak bazen daha farklı durumlar da olabilir. İnsanın doğuştan tek böbreği de olabilir. Bu duruma böbrek oluşamaması denilmektedir. Böbrekler insan vücudunda konum olarak karın bölgesinin arka tarafında yer almaktadır. Böbreklerin üst tarafında böbrek üstü bezleri bulunmaktadır. Ayrıca üstte kaburgalar bulunduğundan bir zırh gibi korunmaktadır. Böbrek üstü bezlerinin yanı sıra çevresi bir yağ dokusu ile çerçevelenmiş olup bir zar gibi ince bir kalkan oluşturmuştur.
Böbrekler, vücutta dolaşan kanı alarak süzmeye yararlar. Dolaşımda bulunan kan, karın bölgesindeki aorttan ayrılarak sağ ve sol olmak üzere 2 böbreğe gitmektedir. Böbreğe gelen kan burada iyice süzülmekte ve içerisinde bulunan zararlı maddeler temizlenmektedir. Bu işlem burada bittikten sonra temizlenen kan sağ ve sol böbrekten çıkarak atardamar yolu ile ana toplardamara doğru yola çıkmaktadır. Bu arada böbreğe giden kan vücuttaki tüm kan için geçerli değildir. Vücutta bulunan ve kalbin pompalamış olduğu kanın ancak 3 te 1’i böbreklere iletilmektedir.
Böbreği görsel olarak gözümüzün önüne getirdiğimizde, bir fasulye görünümü ile karşılaşırız. Böbreğin, yapısına karşıdan baktığımızda iç kenarlarının içbükey ve dış kenarlarının dış bükey olduğunu fark ederiz. Son olarak bir kesit alındığında da öz(medulla bölgesi), havuzcuk(pelvis), zar ve korteks(kabuk bölgesi) alanlarını görürüz.
Böbreğin görevlerine geçecek olursak aşağıdaki maddelerle biraz özetlemek gerekir.
- Böbreğin en bilindik özelliği şüphesiz, vücutta bulunan zararlı maddelerin temizlenerek dışarı atılmasını sağlamaktır.
- Vücudumuz için gerekli olan bazı mineraller bulunmaktadır. Potasyum, su, glikoz, tuz, protein ve magnezyum gibi. Bunların dengede tutulmasını sağlamaya yardımcı olur.
- Renin isminde bir hormon salgılar. Bu hormon yardımı ile tansiyonun dengede tutulması sağlanır.
- Vücutta bulunan D vitamininin üzerinden kandaki kalsiyum-fosfor oranını dengede tutarak kemik gelişiminde büyük rol oynar.
- Eritopoetin hormonu salgılayarak kemik iliğine uyarıda bulunur ve kan yapımına yardımcı olur.
